ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਫਲ ਲੋਥਾਂ ਦਾ

ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਜੰਮਦੀ ਆ,
ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਫਲ ਲੱਗਦਾ ਲੋਥਾਂ ਦਾ,
ਸਾਡਾ ਮੁੜੵਕਾ ਬੰਜ਼ਰ ਧਰਤ ਕਰੇ,
ਸੱਪ ਬਣ ਜਾਏ ਬੂਟਾ ਮੋਠਾਂ ਦਾ,

ਅਸੀਂ ਹਿੱਕ ਧਰਤੀ ਦੀ ਪੁੱਟ ਪੁੱਟਕੇ,
ਬੰਜ਼ਰ ਉਪਜਾਊ ਕਰਦੇ ਰਹੇ,
ਕੱਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਨ ਉਗਾ ਦਿੱਤਾ,
ਸਭ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਰਹੇ,
ਪੇਟ ਜੀਵ ਜੰਤੂ ਸਭ ਦਾ ਭਰਕੇ,
ਖਾਲੀ ਹਾਲ ਤੱਕੋ ਸਾਡੀ ਪੋਟਾਂ ਦਾ,
ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਜੰਮਦੀ ਆ ••••

ਸਾਡੀ ਰਾਤ ਪੈਂਦੀ ਏ ਜਾਗਣ ਨੂੰ,
ਤਨ ਚੰਨ ਦੇ ਸੇਕ ‘ਚ ਸੜਦਾ ਏ,
ਜੱਦ ਹੁੰਦਾ ਸੂਰਜ ਸਿਖਰਾਂ ਤੇ,
ਮਨ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਠਰਦਾ ਏ,
ਰੁੱਤਾਂ ਵੀ ਸਾਡੀਆਂ ਦੁਸ਼ਮਨ ਨੇ,
ਪੈਂਦਾ ਹੜ੍ਹ ,ਮੌਸਮ ਕਦੇ ਸੋਕਾਂ ਦਾ,
ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਜੰਮਦੀ ਆ••••

ਕੁੱਖ ਬੰਜ਼ਰ ਕਰਕੇ ਧਰਤੀ ਦੀ,
ਅਸੀਂ ਘਰ ਸ਼ਾਹਾਂ ਦੇ ਭਰ ਦਿੱਤੇ ,
ਸਾਡੀ ਕਿਰਤ ਤੇ ਉਪਜਾਂ ਖੇਤ ਦੀਆਂ,
ਸਭ ਸੂਦਖੋਰਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਦਿੱਤੇ,
ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੱਕ ਬੋਝ ਨਾ ਲੱਥ ਸਕਿਆ,
ਇਹਨਾਂ ਖੂਨ ਪੀਣੀਆਂ ਜੋਕਾਂ ਦਾ,
ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਜੰਮਦੀ ਆ ••••

ਅਸੀਂ ਜੰਗਲ ਦੇ ਅਪਰਾਧੀ ਹਾਂ,
ਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਹਾਂ ਹਵਾਵਾਂ ਦੇ,
ਅਸੀਂ ਖਾਲੀ ਕਰ ਪਾਤਾਲ ਦਿੱਤੇ,
ਪਾਣੀ ਜ਼ਹਿਰੀ ਕਰ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ,
ਹੁਣ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਰਦਾ ਪ੍ਰਾਣੀ,
ਸਾਹ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਲੋਕਾਂ ਦਾ,
ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਜੰਮਦੀ ਆ ••••

ਛੋਟੀ ਧੀ ਵਧ ਗਈ ਲਗਰ ਜਿਹੀ,
ਬੁੱਢੀ ਮਾਂ ਮੰਜੇ ਤੇ ਪੈ ਗਈ ਏ,
ਪੁੱਤ ਐਮ ਏ ਕਰ ਵਿਹਲਾ ਫਿਰਦਾ,
ਕਿਸ਼ਤ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਹਿ ਗਈ ਏ,
ਮੇਰੀ ਭੌਂ ਨਿਲਾਮੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ,
ਹਿੱਤ ਨੀਰਵ,ਮਾਲੀਏ, ਨੂੰ ਛੋਟਾਂ ਦਾ,
ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਜੰਮਦੀ ਆ ••••

ਮੱਥੇ ਦੀਆਂ ਲੀਕਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ,
ਵਿਧਾਤਾ ਬਣ ਆਪਣੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ,
ਤੂੰ ਵਾਰਿਸ ਭਗਤ,ਸਰਾਭੇ ਦਾ,
‘ਗੁਲਸ਼ਨਬੀਰ’ ਪੁੱਤ ਖੇਤਾਂ ਦਾ,
ਕਰ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲੜ ਕੇ,
ਖਹਿੜਾ ਛੱਡ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਮੌਤਾਂ ਦਾ,
ਫਿਰ ਧਰਤੀ ਸੋਨਾ ਉਪਜੂਗੀ,
ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਹ ਫਲ ਲੋਥਾਂ ਦਾ,

-ਗੁਲਸ਼ਨਬੀਰ ਗੁਰਾਇਆ